به دوره مالی که مدت آن یک سال باشد سال مالی گفته می‌شود که در این مدت یک ساله معمولا گزارش‌های مالی آن شرکت صادر می‌شود. این دوره زمانی در حسابداری کاربردهای بسیاری دارد که می‌توان با استفاده از این گزارش سود و زیان و میزان مالیات را محاسبه کرد.
نحوه محاسبه سال مالی
طبق قواعدو قوانین موجود، در پایان هر سال مالی حسابداران و شرکت‌ها موظف به ارائه صورت‌های مالی و تحویل اظهارنامه عملکرد هستند که آغاز سال مالی در هر شرکت ممکن است با شرکت دیگر تفاوت داشته باشد ولی همیشه مدت زمان سال مالی ۱۲ ماه است.
از ابتدای مهرماه تا پایان شهریور سال بعد
از ابتدای دی ماه تا پایان آذر سال آینده
در واقع برای اینکه بتوان در آینده، وضعیت مالی در دوره‌های قبل را بررسی کرد، نیاز است تا مفهوم سال مالی تعیین کند که هر رویداد مالی، در کدام بخش از دفاتر و اسناد جای گرفته است. به بیانی دقیق‌تر، بدون سال مالی، امکان پیکره‌بندی صورت‌های مالی وجود ندارد. از طرفی دیگر بدون داشتن یک بازه معین، نمی‌توان تحلیل دقیقی از وضعیت حسابداری شرکت، چه به نهادهای نظارتی و قانونی و چه به بخش مدیریت ارائه داد؛ پس تا حد زیادی دقت و صحت گزارش‌های مالی در گرو مفهوم سال مالی است. به همین دلیل سازمان‌ها موظف‌اند عملکرد شرکت خود را در اختیار سازمان مالیات قرار دهند.
گزارش‌های میان‌دوره‌ای به‌چه معناست ؟
گزارش‌های میان‌دوره‌ای شامل اطلاعات تولید و فروش و مسائل مالی شرکت است که در دوره‌ها و فصل‌های مختلف توسط شرکت‌ها به‌صورت گزارش‌های ۳ ماهه، ۶ ماهه و ۹ ماهه ارائه می‌شود؛ ولی در مورد شرکت‌های بورسی، این گزارش‌ها در سایت کدال (codal.ir) قابل مشاهده است.
شروع و پایان سال مالی
روز بعد از پایان سال مالی، اولین روز از شروع سال مالی جدید است. مثلا اگر سال مالی شرکت در ۳۱ شهریور هر سال بسته می‌شود، روز شروع سال مالی، اول مهر خواهد بود؛ یا مثلا ابتدای سال مالی یک شرکت اول فروردین و روز آخر سال مالی، ۲۹ اسفند است.
چند نکته درباره دوره مالی و سال مالی
۱٫ همه شرکت‌های سهامی عام موظف به تهیه گزارش‌های میان‌دوره‌ای سه ماهه هستند.
۲٫ پایان دوره مالی معمولا زمانی در نظر گرفته می‌شود که فعالیت واحد تجاری در پایین‌ترین سطح قرار دارد.
۳٫ در بورس، تحلیل‌گران با مشاهده عملکرد سه ماهه و مقایسه آن با پیش‌بینی سودی که توسط شرکت ارائه شده، برای خرید و فروش‌ها تصمیم می‌گیرند.
۴٫ سال مالی می‌تواند تغییر داده شود. گاهی اوقات شرکت‌ها با برگزاری مجمع فوق‌العاده اقدام به تغییر سال مالی می‌کنند.
۵٫ همه گزارش‌هایی که به سازمان امور مالیاتی تحویل داده می‌شوند باید به امضای اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل برسند تا بیانگر درستی عملکرد یکساله سازمان باشند.
Figure 1بستن و انتقال حساب در آغاز سال مالی
مزایای بستن سال مالی
بررسی مجدد همه‌ی ترازهای مالی
انبارگردانی و بررسی و شمارش موجودی کالاها
بررسی همه‌ی فاکتورها
کنترل کاردکس کالاها
بررسی سرفصل‌ها
اصلاح موجودی انبار و قیمت کالاها
بررسی موجودی منفی کالاها
بررسی و اصلاح سندهایی که بدون توجه به اصول حسابداری ثبت شده‌اند
مرتب‌کردن اسناد پیش از عملیات بستن حساب‌ها
صفر کردن حساب چه معنایی دارد؟
در پروسه صفر کردن، تمام اسناد بدهکاری و بستانکاری بررسی شده و پس از جمع‌بندی در قالب یک ردیف منفی (یا مثبت بسته به تصمیم حسابداری) وارد محاسبات سال مالی بعدی می‌شود. این یعنی در سال مالی بعدی نیازی به بررسی مجدد رویدادهای مالی نیست و تنها با نگاهی به یک ردیف، می‌توان متوجه میزان بدهی یا طلب سال قبل شد.
برای بستن گزارش مالی دوره، تمام حساب‌های درآمد و فروش باید به مرحله بدهکار و حساب‌های سود و زیان به مرحله بستانکار وارد شوند. پس از آن هزینه‌های دیگری از جمله حقوق و دستمزد، هزینه‌های جانبی، اجاره، استهلاک مال و امثالهم را در ستون مربوطه قرار داد.
در همین میان حسابداری شرکت یا هر سازمانی، تنها پرداختن به دارایی‌های نقدی یا اموال منقول نیست، بلکه موجودی‌های کالا و مواد اولیه نیز بخشی از دارایی بوده و باید در حسابداری شرکت لحاظ شوند. به همین علت در یک اصطلاح معروف در هنگام بستن دوره مالی، تأکید می‌شود که انبار را فراموش نکنید. محتویات انبار بخش مهمی از گزارش مالی انتهای سال را تشکیل می‌دهند و نباید از آن غافل شد.
تفاوت پایان سال مالی با مالیات پایان سال چیست؟
پایان سال مالی و پایان سال مالیاتی هر دو اصطلاحی هستند که اغلب برای توصیف پایان دوره حسابداری ۱۲ ماهه استفاده می‌شوند. با این حال، سال‌های مالی تفاوت کلیدی با سال‌های مالیاتی دارند. گزارش بستن سال مالی، اغلب استفاده‌ی درون‌سازمانی و بستن سال مالیاتی، استفاده‌ی برون‌سازمانی دارد و سوابق مالی جمع‌آوری شده برای پایان سال مالی معمولاً به سهامداران، کارکنان و در برخی موارد، عموم مردم گزارش می‌شود.
اطلاعات مالی در پایان سال مالیاتی مستقیماً به اداره مالیات گزارش می‌شود. اگر شرکتی سال مالی متفاوتی با تقویم انتخاب کند، مالیات باید تا پانزدهمین روز از سه ماهه اول پس از پایان سال مالی ثبت شود. لازم به ذکر است سال مالی این شرکت‌ها ممکن است از ابتدای مهرماه تا پایان شهریور سال بعد و یا از ابتدای دی ماه تا پایان آذر سال آینده باشد.
سال مالی در نرم‌افزار حسابداری
نکته‌ای که در هر دوره مالی بسیار مهم است، گزارش دقیق اطلاعات آن سال مالی است که کاملا پروسه‌ای زمان‌بر است اما باید برای بررسی دقیق عملیات‌های مالی این گزارش‌گیری انجام شود. نرم‌افزارهای حسابداری هلو می‌توانند اطلاعات را به صورت دقیق و سریع بررسی کنند و این امکان را فراهم می‌آورند که در هر دوره مالی گزارش‌گیری دقیقی انجام شود.